تلمخانا

تلمخانا [ تـَ مـَ ]

نام های منطقه ای:

فارسی: تلمخانا

هندی: Talmakhana

سانسکریت: Iksura, Iksuraka, Kokilaksi, Culli

اردو: Talmakhana

گجراتی: Talmakhana

کِنادا: Kolavankae, Nirmulli, Kolavalike

مالایالام: Nirchulli, Vayalchulli

مراتی: Talimakhana

اوریا: Koillekha

تامیل: Nirmulle

تلوگو: Nirugobbi, Nite, Gobbi

تلمخانا گیاهی خاردار، تنومند و یکساله است که ارتفاع آن به 3 تا 5 فوت می رسد. در نقاط پرآب سراسر کشور یافت می شود. دانه ها بیضی شکل، مسطح یا فشرده، در قاعده ناقص، به طول 2-3 میلی متر و عرض 1-2 میلی متر، سفید، کرک دار اما صاف به نظر می رسند، هنگامی که در آب خیسانده می شوند بلافاصله با موسیلاژ، قهوه ای مایل به زرد روشن پوشیده می شوند. طعم، کمی تلخ و بوی مشخص نیست.

قسمت های مورد استفاده:

دانه

ترکیبات گیاهی:

دانه حاوی روغن نیمه خشک کننده زرد رنگ، آنزیم هایی مانند دیاستاز، لیپاز، پروتئاز و آلکالوئید است. همچنین حاوی اسید لینولئیک (11٪)، اسید پالمیتیک (8٪) و اسید استئاریک (0.6٪)، Asterol I-IV، Asteracanthine و asteracanthinine (آلکالوئیدها)، Lupeol با 0.044٪، β-sitosterol (0.031٪) است.

خواص آن در طب آیورودا:

Rasa: Madhura

Guna: Picchila, Snigdha

Virya: Sita

Vipaka: Madhura

Karma: Balya, Kaphahara, Santarpana, Vrsya, Ruchya

کاربردهای آن در طب آیورودا:

سوتا، واتاراکتا، پیتاسماری

مصارف پزشکی:

در درمان ناتوانی عمومی، یرقان، اسهال، یبوست، سوزاک، اسهال خونی، آنوری، اتساع شکم، تورم، هپاتومگالی و نفخ شکم، اشکال در دفع ادرار و ناتوانی جنسی استفاده می شود.